Frakofonia : Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Ten artykuł został napisany wspólnie przez Samy'ego Boutayeba, Claire Ulrich i Suzanne Lehn.

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego obchodzi się na całym świecie 21. lutego. To dosyć instytucjonalne święto jest doskonałą okazją, aby na nowo odkryć zapomniane języki i pokazać wysiłek podejmowany na rzecz ich zachowania.

Mało znany jest fakt, że święto zostało ustanowione [ang] przez bengalskich patriotów:

Data 21. lutego została wybrana na Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego w celu upamiętnienia męczenników, którzy poświęcili swoje życie w obronie godności swojego języka ojczystego – bengalskiego – tego dnia w roku 1952. To wydarzenie jest rzadkim przykładem w historii, kiedy jednostki bez lęku poświęcają swoje życie w imię miłości do swojego języka ojczystego.

Mimo że święto obchodzone jest na całym świecie, Bangladesz to jedyny kraj, gdzie 21 luty jest dniem wolnym od pracy.

Święto zostało ustanowione Dniem Międzynarodowym przez Unesco w 1999 roku.

Okazja jest na tyle doniosła, że Indie i Bangladesz zdecydowały się na wspólne obchody na granicy [ang], aby załagodzić nieco napięcie panujące w ich wzajemnych stosunkach od czasów wojny o niepodległość Banladeszu w 1971 roku.

Indie i Bangladesz uczczą wspólnie Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego na ziemi niczyjej wzdłuż granicy, aby promować zbliżenie pomiędzy mieszkańcami obu krajów.

Afryka: przebudzenie języków afrykańskich

Tematem przewodnim tegorocznego święta jest wprowadzenie nauczania języków ojczystych do szkół. We frankofońskiej Afryce, podobnie jak w innych regionach świata, wraz z przebudzeniem lokalnych kultur i tożsamości obserwujemy odrodzenie i dowartościowanie języków afrykańskich.

Na Wybrzeżu Kości Słoniowej, inicjatywa Akademii Języków Ojczystych doprowadziła do opracowania projektu ustawy  [fr]dotyczącej nauczania języków ojczystych.

Na Mauritiusie, pracownicy społeczni opisują [fr] swoje nadzieje i wątpliwości dotyczące wpływu fakultatywnych lekcji kreolskiego na całościowy rozwój i późniejsze sukcesy dziecka.

Wprowadzenie kreolskiego do szkoły zapobiega szkodom, jakie może spowodować zabronienie dziecku dostępu do języka ojczystego… Te negatywne skutki są powszechnie znane: mniejsza pewność siebie oraz negatywny wpływ na naukę innych języków.

W Gwinei, nasz autor Abdoulaye notuje [fr] na swoim prywatnym blogu Konakry Express :

Od kilku dni krążą plotki, że rząd prezydenta Condé ma zamiar niedługo wprowadzić nauczanie języków narodowych do programu szkolnego. Taka inicjatywa dla reszty świata nie jest żadną nowością. Inaczej w Gwinei. 25. kwietnia otrzymałem od przyjaciółki wiadomość o następującej treści:

“Właśnie podpisano ustawę o utworzeniu ministerstwa języków narodowych i alfabetyzacji.”

Internet w służbie zagrożonym językom

To właśnie Internet pozwala na rozwój rzadkich, zagrożonych języków ojczystych, nawet tych mało używanych z powodu braku klawiatury przystosowanej do ich systemu pisma. Przykładem jest projekt “Enduring voices” [ang] prowadzony przez amerykańskie Towarzystwo National Geographic, polegający na umieszczaniu w sieci “gadających słowników”,

dających słuchaczom na całym świecie możliwość usłyszenia najmiej znanych dźwięków ludzkiej mowy.

Aktualnie takich słowników jest 8 [ang], w językach: tuwiński (Syberia), siletz dee-ni (USA), matukar panau (Papua Nowa-Gwinea), chamacoco (Paragwaj), muniche (Peru), ho, remo i saura (Indie).

Nowe powiązania między językami afrykańskimi a technologią tworzą się dzięki podcastom. To dzięki nim bardzo stary element kultury popularnej, czyli bajki, zaczyna pojawiać się w sklepach Apple Store i innych zbiorach plików audio. Przykładem może być ta bajka w języku bambara (Mali),  “Wiewiórka i wąż“, nagrana przez członka naszej francuskojęzycznej społeczności, Boukary'ego.

“L”écureuil et le serpent “Conte en langue bambara (mp3)
Wersja w języku francuskim dostępna tutaj.

Kolejna oznaka coraz ściślejszego powiązania języków afrykańskich, nawet tych bardzo rzadko używanych w interesach i w towarzystwie, z technologią: coraz częściej pojawiają się praktyczne aplikacje na iPhony w językach afrykańskich, na przykład w języku joruba.

Małe Bretonki, autor: ghislainedarmor na stronie Flickr, licencja CC

Także we Francji języki regionalne pretendują do miana języków ojczystych. W tym roku miasto Quimper uczciło swój język, organizując zwiedzanie miasta w języku bretońskim, a Parthenay celebruje “parlanjhe” [fr],  jeden z języków oïl.

Znak czasów: sprzedaż albumu Bretonne francuskiej piosenkarki Nolwen Leroy [fr], w języku bretońskim, przekroczyła milion egzemplarzy, i nikt nie bił na alarm. W dzisiejszych czasach nie dziwi fakt, że  jedna osoba może uznawać za ojczysty więcej niż jeden język, i wszystkie traktować na równi. Tym lepiej.

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.