Czy Kirgistan był gotowy na „Monologi Waginy”?

Pomimo głośnych protestów [ros] ze strony kirgiskiego ministerstwa kultury, miejscowa grupa aktywistów, Feministyczny Związek Biszkeku SQ, wystawiła w marcu i w kwietniu w stolicy przedstawienie „Monologi Waginy”. Ta, opowiadająca o kobiecej seksualności i doświadczeniach sztuka autorstwa amerykańskiej pisarki i feministki Eve Enser, wywołała mieszane reakcje ze strony widzów.

Ze względów politycznych Kirgistan często jawi się jako najbardziej liberalny kraj w regionie. Jak do tej pory jest to też jedyny kraj w Azji Środkowej, którego głową państwa była kobieta. Jest to też pierwsze państwo w regionie, gdzie w 2009 roku wystawiono „Monologi Waginy”. Z drugiej storny jedynie w Kirgistanie w dalszym ciągu praktukuje się porywanie panien młodych, a kirgiskie społeczeństwo jest w większości konserwatywne. Przez długie lata Kirgistan był też członkiem Związku Radzieckiego, gdzie powiedzenie „w ZSRR seksu nie ma” [ros] stało się ogólnozwiązkowym memem. (wyjaśnienie pochodzenia frazy można znaleźć tutaj) Dlatego też, pomimo że sztuka wystawiana jest w Biszkeku po raz trzeci, nie dziwi, że „Monologi Waginy” nadal wzbudzają kontrowersje.

Spektakl „Monologi Waginy” wystawiany w Biszkeku, 2013. Zdjęcie ze strony Feministycznego Związku Biszkeku SQ na Facebooku, użyty za pozwoleniem autorów

„Upadek” moralności?

Na początku kwietnia ministerstwo kultury przekonywało [ros] organizatorów, aby zrezygnowali z dalszego wystawiania w Biszkeku „kontrowersyjnej sztuki”. Argumentowali to faktem, jakoby w „Monologach” „znajdowały się treści, które prowadzą do upadku moralnych i etycznych standardów, a także tradycji narodowych obywateli Kirgistanu.”

Oświadczenie ministerstwa wywołało mieszane komentarze w mediach społecznościowych.

Bektour Iskender, kirgiski dziennikarz, następująco komentował [ros] na stronie kloop.kg:

Я, честно говоря, не хочу больше на свои налоги содержать это глупое министерство культуры.

Serio, nie życzę sobie, żeby z moich podatków finansowano to głupie ministerstwo kultury.

Inny użytkownik Facebooka, Nazgul Nuranova, była przeciwnego zdania [ros]:

Прошу госорганы полностью запретить эту пьесу!

Zwracam się z prośbą, aby władze całkowicie zakazały wystawiania tej sztuki!

Problem z tytułem?

VDAY_2013

Sztuka została wystawiona w Biszkeku w ramach ogólnowiatowej kampanii V-Day, która ma na celu zwalczanie przemocy w stosunku do kobiet i dziewcząt.

Aikanysh Jeenbaeva, jedna z założycielek Feministycznego Związku Biszkeku SQ i jedna z organizatorów przedsięwzięcia wystawienia „Monologów” podejrzewa, że wnioski ministerstwa opierają się jedynie na tytule sztuki. W jednym z ostatnich wywiadów stwierdziła: „Myślę, że żaden z nich nie widział tej sztuki i oceniają ją tylko na podstawie tytułu.”

Stuart Kahn, dyrektor Freedom House w Kirgistanie, również ma podobne podejrzenia:

Podobno samo ogłoszenie tytułu „Monologów Waginy” – wielowątkowej sztuki o kobiecych doświadczeniach, wywołało negatywny i zastraszający odzew ze strony kirgiskiego ministerstwa kultury… Monologi dotykają tematów takich jak miłość, przemoc i anatomia, ale w głównej mierze opowiadają o indywidualności kobiet i wzmocnieniu ich pozycji.

Kahn zwrócił też uwagę na rozmiary przemocy domowej w Kirgistanie:

Przemoc domowa występuje w ponad 85% kirgiskich gospodarstw, coraz częściej dokumentowane są też porwania panien młodych i gwałty. Jeszcze do niedawna większa kara groziła za kradzież krowy, niż za kradzież kobiety, chociaż w dalszym ciągu częściej zapadają wyroki w sprawach krów. Jedynie otwarta dyskusja o problemach zakorzenonych w danym społeczeństwie może doprowadzić do jakichkolwiek zmian.

Źródłem krytyki ze strony innych było przekonanie, jakoby sztuka ta nie odnosiła się do doświadczeń kirgiskich kobiet. Bloger Georgii Mamedov tak pisze [ros] w swojej szczegółowej recenzji sztuki:

Фактически, зритель, посетивший спектакль, осведомляется о фетишистских представлениях о своем влагалище белых американок среднего класса. Одна из них мечтает, что ее вагина будет носить бриллианты от Тиффани, другой на консультации у семейного психотерапевта рекомендуют брить вагину, чтобы удержать мужа, другая, бывшая успешная адвокатша, становится элитной проституткой, обслуживающей женщин. В своего рода кульминационном монологе – «Вагина в гневе» — героиня возмущается бумажными халатами и холодными инструментами гинекологических кабинетов. Интересно, какой процент кыргызстанских женщин вообще не охвачен гинекологическим медицинским обеспечением?

Faktycznie, publika w trakcie oglądania spektaklu poznaje fetyszystyczne wyobrażenia białych Amerykanek klasy średniej na temat swojej pochwy. Jedna z nich marzy o tym, aby jej waginę zdobiły brylanty od Tiffany'ego; drugiej psychoterapeuta radzi, że uda jej się zatrzymać męża, jeśli będzie golić swoją waginę; trzecia z kolei – niegdyś wzięty adwokat – zostaje elitarną prostytutką, która obsługuje kobiety. W swego rodzaju kulminacyjnym monologu – „Złość Waginy” – bohaterka wyraża swoje niezadowolenie z powodu papierowych fartuchów i zimnych narzędzi w gabinecie ginekologicznym. Zastanawia mnie tylko, ile kobiet w Kirgistanie w ogóle ma dostęp do opieki ginekologicznej.

„Droga do piekła…”

Przedstawienie zostało też ostro skrytykowane przez słynącego ze swoich konserwatywnych poglądów parlamentarzystę Tursunbaja Bakir Uulu. Kwestionując poparcie dla wystawienia sztuki w swoim kraju, 9 kwietnia tweetował [ros]:

@bakiruulu: […]Благими намерениями дорога в Ад вымощена!

@bakiruulu: […]Dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane

(P.S.: inicjatywy Bakir Uulu, same w sobie radykalne, dostarczyły Global Voices Online wiele materiału od czasu sformowania nowego parlamentu w październiku 2012 roku. Patrz tutaj, tutaj, tutaj i tutaj.)

W odpowiedzi na post parlamentarzysty Altynai Amati tweetuje [ros]:

@Altynai_Amati: @bakiruulu Вы бы пришли, послушали, а потом говорили про дорогу в ад;)

@Altynai_Amati: @bakiruulu Powinien pan sam przyjść i posłuchać, a dopiero potem wypowiadać się o drodze do piekła.

Ale pobożny deputowany odrzuca zaproszenie [ros]:

@bakiruulu: @Altynai_Amati Да хранит Аллах всех нас от святотатства и грешных дел! Аамин!

@bakiruulu: @Altynai_Amati: Niech Allah uchroni nas od świętokradztwa i grzechu! Amen!

Satyryczny blog na jednej z lokalnych stron informacyjnych naśmiewa się [ros] z tych, którzy domagają się zakazu wystawiania sztuki:

В [Кыргызстане] хотят запретить показывать еще один раз спектакль «Болтливая вагина». Взамен предлагают крутить дома сколько хочешь ХХХ -видео «Упрямый пенис», которое можно купить в любом ларьке за углом. Хулители спектакля объяснили, что вагина не для того создана, чтобы ею говорить о насилии, а для того, чтобы это насилие в ней осуществлять.

W Kirgistanie znowu chcą zakazać spektaklu „Gadatliwa Wagina”. W zamian proponują do woli oglądać w domowym zaciszu film z serii XXX „Uparty penis”, który można kupić w pierwszym lepszym kiosku. Krytycy sztuki wyjaśniają, że wagina nie została stworzona, aby za jej pośrednictwem rozmawiać o przemocy, ale po to, by tą przemoc na nią wywierać.

Wszystkie zyski z wystawiania „Monologów Waginy” zostały przekazane na rzecz centrum kryzysowego pomagającego kobietom, które padły ofiarą domowej lub seksualnej przemocy i zapewniającego im schronienie.

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.