Niobit, znany także jako kolumbit, jest jednym z najczęściej wykorzystywanych metali na świecie, a Brazylia posiada największe na świecie złoża tego minerału. Jednak eksploatacja i wydobycie niobitu w Brazylii rodzi pytania dotyczące łącznych zysków uzyskanych z tego tytułu przez firmy prywatne i organizacje państwowe.
Według blogu Nióbio do Brasil [pt.] całkowicie poświęconemu niobitowi:
a aplicação mais importante do nióbio é como elemento de liga para conferir melhoria de propriedades em produtos de aço, especialmente nos aços de alta resistência e baixa liga usados na fabricação de automóveis e de tubulações para transmissão de gás sob alta pressão.
Zasoby niobitu
Ten plastyczny metal, reprezentowany przez symbol Nb i liczbę atomową 41 i posiadający wysoką wytrzymałość, jest wykorzystywany w silnikach odrzutowych, przemyśle morskim oraz do produkcji dużej średnicy rur używanych w przemyśle budowlanym. Z powodu rosnącego zapotrzebowania i zużycia w ostatnich pięciu latach wartość tego metalu uległa zmianie.
Według danych opublikowanych przez rząd amerykański, Brazylia posiada około 95% światowych zasobów tego metalu występujących głównie w stanach Minas Gerais, Amazonas i Goiás. Roberto Silva, autor strony Economia BR, pisze [pt]:
analisando o total de reservas nacionais de nióbio, (…) com relação a soma de suas reservas medidas, indicadas e inferidas, aponta em primeiro lugar o Amazonas, cujas reservas de nióbio apresentam 82,7% do total do país e estão localizadas no município de São Gabriel da Cachoeira.
Rudę tego żelaza wyceniono na wartość 44 dolarów amerykańskich za kilogram. Dla porównania w 2007 roku średnia wartość rynkowa tego metalu to 52 dolary amerykańskie za kilogram.
Światową produkcję niobitu w 2006 roku oszacowano na 59,900 ton, z czego Brazylia wyprodokowała 56,000 ton. W artykule opublikowanym ostatnio na stronie kanadyjskiej firmy wydobywczej Taseko Mines Limited czytamy:
Mamy do czynienia z rosnącym zapotrzebowaniem na niobit. Roczne światowe zużycie żelaza z niobitem przekracza 200 milionów funtów i rośnie 5-7% na rok.
Dwa milony funtów rocznie odpowiada około 90,718 tonom. W czasie gdy średnia cena rynkowa tego surowca w ciągu ostatnich pięciu lat spadła, wydobycie i zużycie niobitu na całym świecie wzrosło.
Pytania o wycenianie
W artykule napisanym przez Victora Tagora dla magazynu przemysłowego Revista Meio Ambiente [pt], który zwraca uwage na strategiczną rolę jaką niobit spełnia w brazylijskiej ekonomii, znajdujemy informacje:
fontes dignas de atenção indicam que o minério de nióbio bruto era comprado no garimpo a 400 reais/quilo, cerca de U$ 255,00/quilo (à taxa de câmbio atual e atualizada a inflação do dólar)
Pomimo tego, że wartość rynkowa tego metalu znacząco przekracza międzynarodowe wskażniki, autor wnioskuje, że:
se o Brasil exportasse o minério de nióbio a esse preço, o valor anual seria US$ 15.300.000.000 (quinze bilhões, trezentos milhões de dólares). Se confrontarmos essa cifra com a estatística oficial, ficaremos abismados ao ver que nela consta o total de US$ 16,3 milhões (0,1% daquele valor), e o peso de 515 toneladas ( menos de 1% do consumo mundial).
Nawet gdy do naszych kalkulacji użyjemy wartość 44 dolarów za kilogram jako podstawę, biorąc pod uwagę 95% udział Brazylii w światowej produkcji, powinniśmy otrzymać sumę 3,792,000,000 dolarów na rok. Tak duże wahania cenowe w dużej mierze związane są z faktem, że metal ten nie jest wyceniany na rynku towarowym takim jak Londyńska Giełda Metali, a jedynie poprzez ustalanie cen pomiędzy firmami w czasie transakcji.
Na stronie magazynu Revista Decifra-me’s, lekarz i prezes Sistema Raiz da Vida Edvaldo Tavares wyjaśnia [pt],
Nas jazidas de Catalão e Araxá o nióbio bruto, extraído da mina, custa 228,57 dólares e é vendido no exterior, refinado, por 90 dólares. Como é que pode ocorrer tal tipo de transação comercial com total prejuízo para a população do país, é muito descaso com as questões do país e o desinteresse com o bem-estar do povo brasileiro.
Na stronie [pt] Ministerstwa Rozwoju, Przemysłu i Handlu Zagranicznego znajdujemy dane dotyczące bilansu handlowego Brazylii, zawierające łączną wartość eksportu towarów – w śród nich rudę żelaza i aluminium. Niobit nie jest tu wyszczególniony.
Niewątpliwie musimy wziąść pod uwagę, że każda eksploatacja minerałów pociąga za sobą różnego rodzaju koszty związane z wykorzystaniem środowiska oraz negatywnymi skutkami społecznymi. Jednak, w obliczu ogromnego bogactwa naturalnego Brazylii, wydaje się nieuniknione odpowiedzieć na pytanie kto jest wykorzystywany przez niobit.