Rosja: Początek Wielkiego Postu

Przedstawiciele mediów obywatelskich podjęli temat wielowymiarowej istoty rozpoczętego w poniedziałek okresu postnego w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Odnosili się do takich zagadnień jak religijność w post-radzieckiej Rosji, kalendarz liturgiczny, osobliwości tradycji Kościoła Prawosławnego i obrządku postnego w porównaniu z tymi, które można zaobserwować na Zachodzie oraz komentowali oświadczenia publiczne wygłaszane przez czołowych dostojników kościelnych.

Blog Holy Transfiguration Monastery Publication przedstawił Tridion Postny w kontekście pozostałych trzech ksiąg liturgicznych uznawanych w Rosyjskim Kościele Prawosławnym.

Cztery księgi zawierają obrzędy świąteczne odprawiane podczas roku liturgicznego.
Minieja zawiera obrzędy liturgiczne na cześć Pana, Matki Bożej oraz Świętych na każdy dzień roku.
Triodion Postny (Triodion) zawiera porządek nabożeństwa wielkopostnego, czyli okres trzech tygodni przed Wielkim Tygodniem.
Triodion Paschalny (Pentecostarion) składa się z modlitw począwszy od Wielkanocy, przez święto Pięćdziesiątnicy, aż do święta Wszystkich Świętych.
Oktoich zawiera osiem jednotygodniowych cykli obrzędów dla każdego z ośmiu tonów.

Pancake week/Maslenitsa celebration in St. Petersburg. Photo by YURY GOLDENSHTEYN, copyright © Demotix (26/02/12).

Obchody Objeduchy/Maslenicy w Sankt Petersburgu. Zdjęcie: YURY GOLDENSHTEYN, copyright © Demotix (26/02/12).

Irina Bakaeva, nauczycielka angielskiego z wioski Dergachi z obwodu saratowskiego, w ostatnią niedzielę opisała rosyjskie obrzędy związane z Objeduchą, która poprzedza rozpoczęcie Wielkiego Postu:

Rosja świętuje Maslenicę lub Objeduchę, czyli jeden z najradośniejszych, najżywszych i wypełnionych zabawą obrzędów.

Tradycja obchodzenia Maslenicy przywędrowała do nas z przedchrześcijańskiej Rosji. Jest to obrzęd pożegnania zimy połączony z radosnym oczekiwaniem nadejścia wiosny, przebudzenia natury i odrodzenia życia. Marzanna to nazwa słomianej kukły odzianej w kobiecy strój, która najpierw jest przedmiotem ogólnej zabawy, a następnie, na końcu świętowania jest palona w ognisku.

Nieodłącznym elementem Maslenicy były okrągłe bliny, które symbolizowały słońce i stanowiły rytualny posiłek.

W zeszłym tygodniu, Sophia na swoim dwujęzycznym blogu LiveJournal poruszyła temat zaobserwowanych różnic w tradycji obchodów rozpoczęcia Wielkiego Postu we Wschodniej i Zachodniej gałęzi Chrześcijaństwa:

Środa Popielcowa, w kalendarzu [gregoriańskim] Zachodniego Chrześcijaństwa, jest pierwszym dniem Wielkiego Postu i wypada 46 dni przed Wielkanocą. Post jest ruchomy i każdego roku przypada na inną datę, ponieważ jest uzależniany od daty Wielkanocy. Istnieje możliwość, że przypadnie już 4 lutego, ale również może zacząć się około 10 marca.

W Rosji, zamiast Środy Popielcowej, mamy Czysty Poniedziałek, znany również jako Poniedziałek Popielcowy lub Zielony Poniedziałek. Rozpoczyna on Wielki Post we Wschodnim Kościele Prawosławnym i Kościele Katolickim wschodnim.

Blog St. Nicholas Russian Orthodox Church publikuje przepisy na dania postne, a blog Orthodox Education udostępnia łącza do postnych kolorowanek dla dzieci, które można wydrukować.

People fight with swords during celebrations of Maslenitsa or Pancake week, a traditional Russian holiday marking the end of winter, St Petersburg. Image by Yury Goldenshteyn, copyright Demotix (26/02/12).

Walka na miecze podczas obchodów Maslenicy lub Objeduchy, tradycyjnego święta oznaczającego koniec zimy, Sankt Petersburg. Zdjęcie: Yury Goldenshteyn, copyright Demotix (26/02/12).

Blog “Why We Were Created” tworzony przez katolika Erica Sammonsa przedstawił niektóre różnice pomiędzy obchodami występującymi w okresie Wielkiego Postu we Wschodniej i Zachodniej tradycji:

Post na Wschodzie z założenia jest podobny do postu na Zachodzie, ale jest bardziej rygorystyczny pod względem praktyk. Chrześcijanie Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego powinni powstrzymać się od spożywania mięsa, nabiału, i alkoholu przez cały okres postny (pomyślcie o tym, kiedy następnym razem będziecie narzekać na niejedzenie mięsa w piątek). Mają również inny sposób liczenia dni niż na Zachodzie – Zachodnie Chrześcijaństwo nie bierze pod uwagę niedziel, podczas gdy Prawosławani Chrześcijanie je wliczają, kończąc na Psalmie niedzielnym, a ponadto uważają Wielki Tydzień (ang. Holy Week) za zupełnie inny okres pokutny. Blog Ancient Faith Radio opublikował 15-minutowe nagranie Brata Andrew Damicka, który analizuje różnice pomiędzy Wschodnimi i Zachodnimi tradycjami postnymi. W nagraniu podkreśla, że Chrześcijanie Prawosławni obchodzą post jako społeczeństwo, z udziałem spowiednika, a ich głównym celem jest lepsze otwarcie się na Łaskę Bożą. Dla Chrześcijan Prawosławnych, dodaje, Wielki Post reprezentuje styl życia, który w tym okresie jest po prostu wyraźnie zaakcentowany.

Aleks na swoim dwujęzycznym blogu podsumowuje, dlaczego według niego poszczenie jest niezbędnym elementem wiary chrześcijańskiej:

Nie znam oficjalnej nauki Kościoła Prawosławnego na temat postu, ale jestem pewien, że moje poglądy, które tutaj wyrażam, nie są dalekie od prawdy. Istnieje wiele powodów, dla których powinno się pościć, ale dla mnie najbardziej oczywistymi są (według ważności):

1. Chrześcijanie, z definicji, muszą naśladować Chrystusa. Jezus, zanim rozpoczął Głoszenie Dobrej Nowiny, pościł przez 40 dni. […]

2. Jedzenie, a w szczególności pyszne jedzenie, samo w sobie jest dobrą rzeczą (uwierzcie, coś o tym wiem). Problem leży w jego wszechobecności, przez co jedzenie szybko staje się łatwo dostępną pokusą. […] Jednak muszę wspomnieć, że niejedzenie nie jest istotą, powodem czy też celem poszczenia. Fizyczny post będzie bezcelowy jeżeli, na przykład, wciąż będziemy ignorować potrzeby sąsiadów lub dalej będziemy przeklinać albo się złościć, itd. […]

3. Wielkanoc jest najważniejszym świętem dla Chrześcijan. Bez niego, nie byłoby Kościoła ani zbawiennej Ewangelii. Dlatego Chrześcijanie próbują przygotować się na tę bardzo ważną okazję w bardzo poważny sposób. […]

Global Voices przedstawiło Arcykapłana Vsevoloda Chaplina oraz Patriarchę Kirilla w styczniowym artykule zatytułowanym: “The Russian Orthodox Church Re-Enters Politics.” Obydwoje publicznie wyrazili swoje poglądy na temat jak Rosjanie powinni celebrować Wielki Post.

Podczas gdy Patriarcha Kirill zalecał Rosjanom przemyślenie ich przyszłości oraz przyszłości Rosji, Arcykapłan Chaplin, jak podaje the Moscow News, powiedział, że “ludzie obchodzący post powinni powstrzymać się od oglądania programów rozrywkowych i używania portali społecznościowych.”

Br. Oliver Herbel potwierdził poglądy odnośnie ważności zachowania umiaru w korzystaniu z internetu podczas Wielkiego Postu w artykule dla bloga Pravmir.com z marca 2011:

Niektórzy w Prawosławiu dumnie twierdzą, że są “technofobami, czyli uważają się za osoby ogólnie przeciwne postępowi technologicznemu. Można ich porównać do tych nieprawosławnych Chrześcijan w Ameryce, którzy uważają, że “www” jest równoznaczne z “666.” Z drugiej jednak strony, niektórzy w Prawosławiu, również duchowni, szybko nabywają jakiś gadżet zaraz po tym, jak pojawi się na rynku. Jeżeli chodzi o użycie internetu, można zaobserwować podobne modele zachowań wśród wyznawców Prawosławia. Niektórzy będą unikać prawie wszystkich prawosławnych witryn lub przynajmniej tych, które poruszają problematykę współczesną, wierząc, że jedyną kwestią mającą znaczenie są sprawy “duchowe”, tylko one mogą mieć jakikolwiek wpływ na duszę i nikt nie może zaradzić problemom, które obecnie napotyka Kościół. Inni angażują się w prawosławne strony i/lub blogi i często komentują, wierząc, że takie zaangażowanie wspomaga Prawosławie, a czasami uważają, że jest to zdrowy sposób, aby dać upust frustracji. Obydwa podejścia do internetu są złe, nawet podczas Wielkiego Postu. Najważniejsze jest zachowanie równowagi.

1 komentarz

Dołącz do komentujących

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.