Haiti: przypadki “szabrownictwa”, i mało potwierdzonych przypadków przemocy po trzęsieniu

Po czterech nocach od trzęsienia ziemi na Haiti, w eterze i na Internecie widać rosnącą dyskusję na temat użycia przez media słowa “looting” (ang. szabrownictwo). Niemieckie nachrichten.at donosi o “pluendern”, dosłownie “szabrownictwo” w Port au Prince. Niemieckie określenie, podobnie jak angielskie słowo, oznacza nie tylko kradzież, ale także złamanie porządku społecznego. Media francuskie używają określenia “pillage”. Hiszpańskojęzyczna prasa i blogi często używają podobnego słowa: “saqueo”. Bloger Ortiz Feliciano aplikuje to określenie kiedy wprowadza tłumaczenie jednego z wolontariuszy Czerwonego Krzyża będącego na miejscu:

El saqueo de las tiendas que empezó después del temblor parece ser inevitable y hasta necesario. ‘No hay otra manera de conseguir alimentos,’ dijo Matt Marek representante de la Cruz Roja americana sobre el saqueo. ‘Incluso si usted tiene dinero no tiene cómo comprar nada porque las tiendas están destrozadas y nadie trabaja.’

Szabrownictwo sklepów, które rozpoczęło się po trzęsieniu ziemi wydaje się być nieuniknione, a nawet niezbędne. “Nie ma innego sposobu by dostać zaopatrzenie” tak na temat szabrownictwa wypowiedział się Matt Marek, reprezentant Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. Nawet jeśli masz pieniądze, nie masz jak kupić czegokolwiek, ponieważ wszystkie sklepy są zniszczone i nikt nie pracuje.”

Podobne użycie tego określenia pojawia się w polskich mediach oraz w brytyjskiej i irlandzkiej prasie.

Na dwóch amerykańskich blogach, debata nad tym określeniem zeszła na politykę rasową. Tha Awl, blog grupowy ludzi znających się na mediach Nowego Jorku, zauważyli nieco inne znaczenie oświadczenia wydanego przez Czerwony Krzyż, które podkreślił Otriz Feliciano. Tam, gdzie hiszpańskojęzyczny blog podkreślał dosłowne znaczenie oświadczenia – braki zmuszają do wygrzebywania jedzenia na Haiti – amerykańscy blogerzy skupili się na implikacjach i odnosili się do Huraganu Katrina:

Tom Scocca: …Reprezentant Amerykańskiego Czerwonego Krzyża na Haiti, powiedział: “Odnotowane szerzące się plądrowanie zawalonych budynków po trzęsieniu ziemi. Nie ma innego sposoby by dostać zaopatrzenie. Nawet jeśli masz pieniądze, te zasoby zostaną wyczerpane w przeciągu kilku dni”
Choire Sicha: CHYBA OSZALEJĘ
Tom Scocca: Jeśli nie ma innego sposobu, by dostać zapasy, to nie jest to szabrownictwo.
Tom Scocca: Czy nie tak było po Katarinie? Doniesienia o szerzącej się, przerażającej agresji- szły w parze z “szabrownictwem”.
Choire Sicha: Czarni biegający po nocy!

Setki postów na temat polityki rasowej na jednym z amerykańskim blogu StuffWhitePeopleDo, również odnosiły się do tej sytuacji. Krystal*Lyte zauważyła:

Były doniesienia na temat ludzi którzy szabrowali zapasy jedzenia ONZ… Szczerze nie przypominam sobie, by Samoańczycy albo Indonezyjczycy byli w ten sposób charakteryzowani w czasie gdy ich kraje były zdewastowane, ale oni [reporterzy] zawzięcie wciskają tematykę “gniewu” na te konkretne ofiary.

Na stronie The Future Majority, socjolog Kathleen Tierney z University of Colorado (US) wydziału Natural Hazard Center, określa termin “loot” (“szbrownictwo”) jako stary problem:

…Znaczną część tego stanowi mit na temat katastrof – co ludzie mówią, że dzieje się w czasie katastrofy versus co na prawdę się dzieje. To badanie odkryło, że media – nawet jeszcze w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych – podchodziły do wielkich katastrof z pewnymi szablonami. Kiedy w media relacjonują na temat katastrof, nieuchronnie skupią się na dramatycznych i antysocialnych [wydarzeniach], nawet, jeśli tylko jeden procent populacji popełni takie czyny. I nawet wtedy, mit szabrownictwa zawsze pojawia się na pierwszym planie medialnych doniesień.

Tak jak ma to miejsce na Haiti.

Tak. Na przykład, dzień po trzęsieniu ziemi na Haiti, w mediach mówiono, że więzienie zawaliło się i więźniowie uciekli – w domyśle uciekli by szabrować. Więźniowie nie pobiegli do swoich matek czy sióstr, poszli rabować. I my przypuszczalnie to wiemy, bo to są źli ludzie, są zbrodniarzami.

Dzisiaj w materiałach wideo pojawiły się doniesienia uzbrojonych gangach, w tym filmik pokazujący młodych mężczyzn z maczetami. W piątek, wyglądało na to, że tysiące pracowników mediów i organizacji humanitarnych dotarło do epicentrum trzęsienia. Ale doniesienia na bloga i w mediach na temat szabrownictwa wydają się być oparte tylko na kilku przypadkach.

Konpay, strona internetowa jednej z organizacji pozarządowej o tej samej nazwie mieszczącej się w Port au Prince, doniosła dzisiaj o strzałach.

16 stycznia 2010, 7:00: Ostatniej nocy strzelaniny dotarły do naszej strefy. Wszystko zaczęło się o pierwszej w nocy. Na początku wszystko działo się daleko, ale zbliżało się co raz bardziej aż do ok. 2:20- wtedy się skończyło. Wszyscy bezdomni na ulicach i w obozach dla uchodźców po raz kolejny przywitali chaos głośnymi śpiewami, klaskaniem i modlitwami. Jestem w domu Matthew 25 w Delmas 33. Otworzyliśmy tutaj szpital w systemie triage z ponad 1 300 uchodźcami na boisku.

MSNBC, mainstreamowa stacja informacyjna poinformowała tylko o jednej śmiertelnej strzelaninie i kradzieży trumny:

Pojawiły się doniesienia o pojedynczym przypadku szabrownictwa dokonanego przez młodych mężczyzn z maczetami w ręku, oraz rabusiach, którzy podobno zastrzelili mężczyznę i pozostawili jego ciało na ulicy. Fotograf AP widział szabrownika, który na miejskim cmentarzu wyciągną ciało z trumny i odjechał ze skradzioną trumną.

W kolumbijskiej gazecie El Colombiano określenia “saqueo” oraz desperacja pojawiają się razem. Jedna z hiszpańskich depesz cytowanych w tej gazecie, jak i w hiszpańskojęzycznych mediach i blogosferze, rozróżnia szabrownictwo od kradzieży, cytując tych, którzy przetrwali trzęsienie ja mówili, że podczas gdy tłum głodnych ludzi wdarł się do magazynu ONZ i wziął warzywa i sypkie jedzenie, mała grupka uzbrojonych w pałki złodziei rozkradła własność prywatną.

Więcej informacji na temat trzęsienia ziemi na Haiti znajdziesz na Specjalnej stronie poświęconej relacjom z Haiti [en].

Rozpocznij dyskusję

Autorzy, proszę Zaloguj »

Wskazówki

  • Wszystkie komentarze są moderowane. Nie wysyłaj komentarza więcej niż raz, gdyż może to zostać zinterpretowane jako spam.
  • Prosimy, traktuj innych z szacunkiem. Komentarze nieprzywoite, obraźliwe lub atakujące inne osoby nie będą publikowane.